همه چیز در مورد اسپم

 

اسپم چیست؟

 

اگر برای مدت طولانی است که از اینترنت استفاده می‌کنید، بدون شک تاکنون تعداد زیادی از ایمیل‌های ناخواسته دریافت کرده‌اید. بعضی ادعا می‌کنند که شما را بسرعت ثروتمند می‌کنند. بقیه قول محصولات یا خدمات جدید را می‌دهند. بعضی فضایی از صندوق پیستی شما را اشغال می‌کنند و از شما می‌خواهند که ایمیل را به بقیه ارسال کنید یا وب‌سایت مشخصی را ببینید.

 

در جامعه اینترنتی ایمیلهای بعضاً تجاری ناخواسته، “اسپم” نامیده می‌شوند. اسپم اثری بیش از مزاحمت برای استفاده‌کنندگان اینترنت دارد و بطور جدی بازدهی شبکه و سرویس‌دهندگان ایمیل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. و این به این دلیل است که فرستندگان اسپم از هزینه بسیار پایین ایمیل استفاده می‌کنند و صدهاهزار یا حتی میلیون‌ها ایمیل را در یک زمان ارسال می‌کنند. حمله‌های اسپم پهنای باند زیادی را می‌گیرد، صندوق‌های پستی را پر می‌کند و زمان خوانندگان ایمیل را تلف می‌کند. گاهی می‌توان اسپم‌ها را از عناوین عجیب، غیرمنطقی و مضحکشان تشخیص داد.

 

آمار زیر درصد ایمیل‌هایی را که در ماه‌های اخیر بعنوان اسپم تشخیص داده شده‌اند، به تفکیک ماه در نمودار و جدول زیر مشخص شده ‌اند. درصدهایی که از کل ایمیل‌ها، بعنوان اسپم شناخته شده‌اند در مدت یک سال March ۲۰۰۴ ۶۳% February ۲۰۰۴ ۶۲% January ۲۰۰۴ ۶۰% December ۲۰۰۳ ۵۸% November ۲۰۰۳ ۵۶% October ۲۰۰۳ ۵۲% September ۲۰۰۳ ۵۴% August ۲۰۰۳ ۵۰% July ۲۰۰۳ ۵۰% June ۲۰۰۳ ۴۹% May ۲۰۰۳ ۴۸% April ۲۰۰۳ ۴۶% دسته‌بندی اسپم‌ها برای اینکه بدانید اسپم‌ها بیشتر حاوی چه موضوعاتی هستند و هر موضوع چند درصد از کل اسپم‌ها را شامل می‌شود، می‌توانید به جدول زیر نگاهی بیندازید: (در قسمت بعد، در مورد روشهای مقابله با اسپم‌ها برای شما خواهیم نوشت.) چگونه با اسپم مقابله کنیم؟ اولین قدم برای جلوگیری از اسپم داشتن یک ایمیل دیگر برای استفاده بعنوان ایمیل کم‌ارزش است که می‌توانید به این منظور به لیست استفاده‌کنندگان سرویس‌دهندگان ایمیل مجانی مانند Yahoo یا Hotmail بپیوندید.

 

از این ایمیل برای مواقعی که نیاز به وارد کردن آدرس ایمیل خود در سایتها دارید، مثلا برای دانلود کردن نرم‌افزارها، استفاده کنید. گاهی وارد کردن ایمیلتان، باعث پیوستن شما به لیستهای ایمیلی می‌شود که خودتان نمی‌خواهید. با وارد کردن ایمیل دوم خود، مطمین خواهید بود که اسپم‌ها به ایمیل اصلی شما وارد نخواهند شود. تمام تلاش خود را برای جلوگیری از ارسال آدرس ایمیل خود به تابلوهای پیام و گروه‌های خبری بکارگیرید. فرستندگان اسپم برنامه‌های کوچکی به اسم Bot برای جستجو در این مکانها می‌فرستند که بدنبال “@” بگردند (این علامت به آنها می‌گوید که عبارت یافت‌شده یک آدرس ایمیل است).

 

چنانچه می‌خواهید آدرس خود را روی این تابلوهای پیام بفرستید، دو انتخاب دارید: اول اینکه از ایمیل دوم خود استفاده کنید؛ و دوم اینکه، اگر شما به نیت پاسخ گرفتن از افراد دیگر آدرس خود را می‌فرستید، ممکن است بخواهید از ایمیل اصلی خود استفاده کنید، بنابراین بجای نوشتن آدرس ایمیل خود بصورت عادی، آنرا مانند این مثال ارسال کنید: Info AT academist DOT com این کار به توجه بیشتری از طرف کاربران دیگر برای ارسال ایمیل به شما نیاز دارد، اما شما را از کشف توسط Botها مصون می‌دارد. انتخاب آخر مشخصا برای گروههای خبری مناسب است. ممکن است به شما اجازه داده شود که نحوه نمایش آدرس ایمیل خود را هنگام ارسال پیام تغییر دهید. ممکن است بتوانید حروف اضافه به انتهای آدرس خود اضافه کنید و آن را به چیزی تبدیل کنید که از دید Bot ها متعلق به شما نباشد. مثلا این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید Botها نمی‌دانند که با این آدرسها چه کنند! اما فردی که این آدرس را روی گروه خبری می‌بیند خواهد فهمید که چه کند. البته بیشتر کاربران یک جمله با مضمون “ برای ارسال ایمیل PUTER را از آدرس حذف کنید” اضافه می‌کنند تا از سردرگمی احتمالی جلوگیری کنند.

 

نرم افزار —————- نرم‌افزار خاصی برای —————- وجود دارد که اکثر اسپم‌هایی را که ممکن است دریافت کنید، ———- می‌کند. این نرم‌افزار ایمیل را قبل از اینکه شما آن را در صندوق پستی خود ببینید دریافت می‌کند و پیغامهایی را که بعنوان اسپم تشخیص دهد پاک می‌کند. MailWasher یک برنامه عمومی و رایگان است که می‌تواند برای ———- کردن ایمیلها استفاده شود. این نرم‌افزار که برای سرویس‌دهنده ایمیل نصب می‌گردد، چند ویژگی دیگر نیز دارد که می‌تواند جلوی اسپم‌های آتی را هم بگیرد. برنامه یک پیام به فرستندگان اسپم می‌فرستد و به آنها می‌گوید که ایمیل شما وجود ندارد تا دیگر از آن فرستنده به آدرس ایمیل شما اسپم فرستاده نشود. شما همچنین می‌توانید پیامها را قبل از دانلود کردن پاک کنید که روشی برای جلوگیری از ورود یک ویروس به داخل کامپیوتر شما خواهد بود.

 

البته بسته‌های نرم‌افزاری —————- دیگر نیز وجود دارند و یافتن آنها چندان مشکل نیست. مسدود کردن فرستندگان چنانچه متوجه شوید که اسپم‌هایی بطور منظم از یک آدرس مشخص دریافت می‌کنید، روشی برای مسدود کردن پیامهایی که از طرف آن آدرس میاید وجود دارد. در Outlook Express یک پیغام را که از طرف فرستنده‌ای که می‌خواهید مسدود کنید، انتخاب کنید. از منوی “Message” گزینه “Block Sender” را انتخاب کنید. Outlook به شما خواهد گفت که این فرستنده مسدود شده است و از شما خواهد پرسید که آیا می‌خواهید تمام پیغامهایی را که از این فرستنده در کامپیوتر شما وجود دارد، پاک کنید یا خیر. یا مثلا در Yahoo می‌توانید در قسمت Options… ، با انتخاب Block Address… فرستنده خاصی را مسدود کنید. علیرغم تمام مواردی که ذکر شد، همچنان از اسپم‌ها در امان نخواهید بود. بهترین وسیله برای مقابله با بقیه اسپم‌ها استفاده از کلید “Delete” است. چنانچه در مورد یک پیام مطمین نیستنید، مخصوصا اگر نگران ویروسها هستید، فقط آن را پاک کنید. توضیح درصد دسته ارائه کننده یا تبلیغ‌کننده کالاها و خدمات عمومی مانند: ابزار، خدمات تحقیقی، پوشاک و لوازم آرایشی ۲۵% محصولات ارائه‌کننده یا ارجاع دهنده مربوط به پول، بازار بورس و سایر فرصتهای مالی مانند:

سرمایه‌گذاری، گزارشهای اعتباری، دارایی‌های ثابت و وام‌ها ۲۰% مالی ارائه‌کننده محصولات یا سرویس‌هایی که مربوط به افراد بالای ۱۸ سال است که معمولا نامناسب و اهانت‌آمیر هستند مانند: تبلیغات مربوط به مسائل جنسی ۱۵% بزرگسالان ارائه‌کننده یا تبلیغ‌کننده کالاها و خدمات مربوط به اینترنت و کامپیوتر مانند: میزبانی و طراحی وب. ۷% اینترنت ارائه‌کننده یا تبلیغ‌کننده محصولات و خدمات مربوط به سلامتی مانند: معالجات پزشکی، دارویی و درمانهای گیاهی ۷% تندرستی موبوط به فعالیتهای کلاهبردای و فریبنده که تعمدا جنبه گمراه‌کننده دارند مانند:

سرمایه‌گذاری در نیجریه، طرحهای هرمی و نامه‌های زنجیره‌ای ۷% فریبنده ارائه‌کننده یا تبلیغ‌کننده جوایز یا انجام فعالیتهای تفریحی با تخفیف مانند: پیشنهادهای گذارندن تعطیلات، کازینوهای آنلاین و بازیها ۶% اوقات فراغت بظاهر ولی نه واقعاً از طرف شرکتهای معروف که برای گول زدن کاربران بمنظور افشاشدن اطلاعات شخصی آنها مانند آدرس ایمیل، اطلاعات مالی و کلمات عبورشان است. مانند: اطلاعات شماره حساب، تایید کارت اعتباری و بروزرسانی صدور صورتحساب ۵% کلاهبرداری پیامهای تبلیغ کننده یک کاندیدای سیاسی، پیشنهادها برای اهدای پول به یک حزب سیاسی، پیشنهادها برای محصولات مربوط به مبارزات انتخاباتی و غیره. مانند: حزب ———- و انتخابات ۲% ———- پیامها با اطلاعات متعلق به تبلیغات یا خدمات مذهبی یا معنوی مانند:

فیزیک، ستاره‌شناسی، بعضی مذاهب ۱% معنوی نبرد فیلترها و تولیدکنندگان اسپم ———- اسپم، نرم‌افزاری است که به سرویس دهنده ایمیل کمک می‌کند تا از عبور اسپم‌ (هرزنامه‌) جلوگیری کند. این ———- این عمل را معمولاً با شناسایی فرستنده ایمیل یا کلماتی که در موضوع و متن ایمیل بکار رفته انجام می‌دهد. در مقاله “اسپم چیست” به مواردی که موضوع اصلی بیشتر اسپم‌هاست اشاره شد. این فیلترها سعی در تشخیص این نوع ایمیل‌ها و جلوگیری از ورود آنها به صندوق‌پستی کاربرانشان یا نشانه‌گذاری آنها بعنوان اسپم می‌کنند. اگر مدتهاست که از سرویسهای ایمیل معروف مانند Yahoo یا Hotmail استفاده می‌کنید،‌ حتماً با هر بار سر زدن به صندوق پستی خود با انبوهی از ایمیلها با عنوان Bulk mail یا Junk mail برخورد می‌کنید.

 

قرار گرفتن این ایمیلها در این فولدرها بدلیل اینست که سرویس‌دهنده ایمیل آنها را بعنوان اسپم تشخیص می‌دهد. البته گاهی نیز این ایمیلها از Inbox شما سر در میاورند که نشاندهنده این است که عیلرغم اسپم بودن، توانسته‌اند از ———- اسپم عبور کنند. حتی گاهی شنیده می‌شود که بعضی ایمیلهای اصلی به فولدر مربوط به اسپم هدایت می‌شوند که باز هم نشان از تشخیص اشتباه ———- است. البته نیازی به نگرانی نیست. این اتفاق بندرت رخ می‌دهد. ———- تطبیقی، نوعی از ———- است که قادر است اشتباهاتش در تشخیص اسپم‌ها را اصلاح کند و با آشنا شدن بیشتر با کلمات یا حقه‌هایی که در اسپم‌ها بکار میرود در تشخیص اسپم‌ها بهتر و دقیق‌تر عمل کند. فرستندگان اسپم هر روزه در حال استفاده از ابزار و روشهای پیچیده‌تری برای عبور دادن نامه‌هایشان از فیلترهای اسپم تطبیقی هستند. آنها از روشهایی مانند پنهان کردن پیغامها در متنهای بی‌ضرر تا تکنیکهای هوشمندانه‌تری که تلاش می‌کنند تا در توانایی‌های فیلترها در تشخیص اسپم از غیراسپم اختلال ایجاد کنند، استفاده می‌کنند.

 

در این مقاله و مقاله بعدی با چندتا از این روش‌ها و نحوه مقابله با آنها از طرف فیلترها آشنا می‌شویم. با گسترش فیلترهای تطبیقی، تولید‌کنندگان اسپم شروع کردند به پرکردن پیغامهایشان با حجم زیادی از متن‌های غیراسپمی‌! برای گول زدن و عبور کردن از فیلترهای اسپم. فیلترهای تطبیقی در بعضی مواقع، از احتمالات برای تشخیص اسپم استفاده می‌کنند، یعنی مبنای تصمیم‌گیری در مورد اسپم‌ بودن یا نبودن یک پیغام میزان وقوع بعضی کلماتی است که در اسپم‌ها بیشتر بکار می‌رود. تولید‌کنندگان اسپم گاهی باعث برهم زدن این احتمالات در فیلترها و بعبارتی باعث مسموم‌شدن آنها می‌شوند. تولیدکنندگان اسپم امیدوارند که با اضافه‌کردن متون جانبی باعث عبور پیغامشان از یک ———- شوند تا توسط کاربر خوانده شوند. در این مواقع ممکن است که کاربر به ———- اعلام کند که پیغام عبور داده شده، اسپم بوده است و ———- از این به بعد این کلمات جانبی و بی‌ضرر را نشانه اسپم بداند. این باعث می‌شود که ———- گاهی پیغامهای مفید را نیز به اشتباه بعنوان اسپم تشخیص دهد، و به این ترتیب باعث عملکرد بد ———- و از کار افتادن آن شوند.

خوشبختانه، طبیعت فیلترهای تطبیقی بگونه‌ای است که گول زدن و مسموم‌کردن آنها بسیار مشکل است. تنها امید یک تولیدکننده اسپم این است که بتواند با تبدیل پیغام خود به یک پیام بی‌ضرر (پیامی که درصد کلمات نشاندهنده اسپم نسبت به کل کلمات موجود در آن بسیار ناچیز و قابل اغماض باشد) باعث عبور آن از ———- شود که به این ترتیب از تاثیر تبلیغاتی متن موجود در آن بسیار کاسته خواهد شد. فریب‌دادن یک ———- تطبیقی یک ———- به این ترتیب اسپم بودن یا پیام را تشخیص می‌دهد که به کلمات موجود در متن نگاه می‌کند و به هر کدام از آنها با توجه به اینکه این کلمه به چه میزان به یک اسپم متعلق است وزنی اختصاص می‌دهد. با ترکیب این احتمالات برای همه کلمات پیام، ———- به احتمال اسپم بودن یا نبودن پیام میرسد و بر مبنای آن تصمیم‌گیری می‌کند. این عمل ترکیب به فیلترهای تطبیقی در تصمیم‌گیری هوشمندانه قدرت زیادی می‌بخشد. ———- تطبیقی برای هر کاربر کلمات مخصوص به آن کاربر را دارد. در ادامه برای روشن شدن بیشتر مطلب با سه شخصیت سروکار داریم.

 

دو کاربر به نامهای آلیس و باب و یک تولید کننده اسپم به نام اِوا. ———- اسپم آلیس کلمات مجانی، رهن و وام را اسپم تشخیص می‌دهد، اما از آنجا به بافتنی علاقه دارد کلمات پشم، سوزن و زردوزی برای او کلمات مفیدی هستند. از طرف دیگر برای باب هم کلمات مجانی،‌ رهن و وام نشاندهنده اسپم هستند. اما از آنجا که به اتومبیل علاقه‌مند است کلماتی مانند موتور، فرمان و سرعت برای او نشاندهنده یک پیام جالب هستند. حال اگر اِوا پیامی به آلیس و باب بفرستد که در آن کلمات رهن و وام بکار رفته باشد، توسط ———- هر دو بسرعت اسپم تشخیص داده می‌شود. توجه کنید که بعضی کلمات، افعال و حروف اضافه، کلمات خنثی محسوب می‌شوند. تولید‌کنندگان اسپم برای اینکه پیام آنها توسط موضوع (subject) اسپم تشخیص داده نشود، از حروف یا فاصله‌های اضافی در میان حروف و کلمات استفاده می‌کنند. مثلا کلمه “mortgage” بمعنای رهن به صورت “m o r t g a g e” یا “m-o-r-t-g-a-g-e” یا اشکال دیگر ممکن است در عنوان ایمیل آورده شود تا توسط ———- تشخیص داده نشود. متن بی‌ضرر این بار اِوا سعی می‌کند که فیلترها با استفاده از متن بی‌ضرر اغوا کند. به این منظور علاوه بر متن خود، متنی از جای دیگر مثلاً از یک دایرة‌المعارف یا سایت خبری یاهو به آن اضافه می‌کند و به آلیس و باب می‌فرستد.

 

اما باز هم این متن اسپم تشخیص داده می‌شود. فیلترهای تطبیقی یک پیام را به سه بخش اسپم، مفید و خنثی تقسیم می‌کنند. ———- با وزن دادن به آنها، وزن زیادی در مورد اسپم و وزن کمی در مورد مفید بودن پیام می‌دهد و مقدار زیادی متن خنثی پیدا می‌کند. بنابراین قراردادن متن خنثی با شکست مواجه می‌شود.

تولیدکننده اسپم اطلاعی از علاقه آلیس به بافتنی ندارد تا وزن مفید پیام خود را زیاد کند!!! حجم زیاد پیام بی‌خاصیت اِوا این بار فکر می‌کند که باید متن بی‌خاصیت بیشتری ارسال کند. اما همچنان امیدوار است که بتواند ———- آلیس و باب را گمراه کند. اِوا توانست حجم ایمیل خود را افزایش دهد اما اینبار دو مساله برایش وجود دارد: * همچنانکه اندازه پیام افزایش می‌یابد، نرخ ارسال اسپم کم می‌شود. * حجم زیاد پیام باعث سردرگمی دریافت‌کننده نسبت به محتوای‌ اصلی می‌شود. برای حل مشکل دوم، اِوا می‌تواند به پنهان کردن متن از خواننده متوسل شود. این کار توسط حقه “جوهر نامریی” و “استتار” صورت می‌گیرد. در این عمل، رنگ نوشته و زمینه یکسان انتخاب می‌شوند. اِوا می‌تواند حجم زیادی از متن را بمنظور فریفتن ———- ارسال کند، بدون اینکه متن توسط کاربر دیده شود. احتمال جواب دادن این تاکتیک کم است زیرا استفاده از چنین روشی براحتی توسط ———- اسپم تشخیص داده می‌شود و بعنوان نشانه‌ دیگری از اسپم استفاده می‌شود. در حالت استفاده از جوهر نامریی، ———- اسپم برای تشخیص متن بی‌خاصیت نامریی به اندازه کافی باهوش است و حتی دیگر احتیاجی به توجه به متن نیز وجود ندارد. یک شکاف شانسی در حقیقت تنها شانس اِوا اکنون این است که بطریقی از کلمات مورد علاقه آلیس مطلع شود و از آنها در ایمیل خود استفاده کند. اِوا شانس می‌آورد و ایمیلی را ارسال می‌کند که علاوه بر دارا بودن کلمات اسپمی! در آن از کلمات مورد علاقه آلیس که مربوط به بافتنی است استفاده می‌کند. ———- تطبیقی با وزن دادن به کلمات نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند. برای اینکه ———- پیام مفید را از بین نبرد، به اسپم اجازه ورود به صندوق پستی آلیس را می‌دهد. البته موفقیت اِوا موقتی است. او نمیداند که پیامش عبور کرد و در ضمن فقط توانست پیامش را از یک ———- عبور دهد. ف ی ل ت ر باب پیام را مسدود کرد زیرا باب به بافتنی علاقه ندارد و کلمات مفید برای آلیس، برای باب معنی خاصی ندارد. برای اینکه اِوا یک ف ی ل ت ر اسپم تطبیقی را فریب دهد احتیاج به گول زدن هر ف ی ل تر بصورت مجزا دارد. او مجبور به فهمیدن کلمات مفیدی است که برای هر کاربر مختص خود اوست. این بارِ زیادی را به اِوا تحمیل می‌کند اگر میخواهد یک ———- اسپم تطبیقی را گول بزند. اما این همه ماجرا نیست. در یک مثال واقعی، ———- آلیس همه سرپیامها را برای اسپم بودن یا مفید بودن سنجیده است. از آنجا که بیشتر ایمیلها در مورد بافتنی از دوستان مشخصی از آلیس و چندتایی لیست ایمیل برای او می‌رسد، اطلاعات در سرپیامها نیز نشاندهنده‌های خوبی برای مفید بودن یا اسپم بودن پیامها هستند. سرپیام رسیده از طرف اِوا نشاندهنده خوبی برای اسپم بودن ایمیل دریافت‌شده است. بنابراین شاید ف ی ل ت ر آلیس به پیام اِوا اجازه عبور نداده باشد!!! توجه : در این نوشته —– به معنی ف ی ل ت ر است